زمینه و هدف : دیابت نوع دو در واقع مشکل سلامت عمومی است که منجر به مرگ و میر و ناخوشی شده و رو به افزایش است.از طرفی درمانهای طب مکمل در میان افراد مبتلا به دیابت رو به گسترش است و ماساژ درمانی به عنوان یکی از درمانهای طب مکمل است که دارای محبوبیت است ولیکن مطالعات اندکی درزمینه تاثیر ماساژ بر افراد مبتلا به دیابت انجام شده است.مطالعه حاضر با هدف بررسی و تعیین اثر ماساژ بر هموگلوبین گلیکوزیله و قند خون ناشتا زنان مبتلا به دیابت نوع دو اجرا شد .

  روش بررسی : مطالعه حاضر یک مطالعه کار آزمایی بالینی تعداد 50 زن مبتلا به دیابت نوع دو از طریق نمونه گیری آسان و سپس با تصادفی سازی بلوکی در دو گروه آزمون و کنترل قرار گرفتند.گروه آزمون که تحت ماساژ درمانی 30 دقیقه ای و هفتگی به مدت 10 جلسه قرار گرفتند و گروه کنترل دریافت کننده مراقبتهای استاندارد مرکز بودند. تغییرات درون گروهی و بین گروهی در سطح قند خون ناشتا و هموگلوبین گلیکوزیله به ترتیب از طریق آزمون تی زوجی و آنالیز واریانس چند متغیره ارزیابی شد. سطح معنا داری جهت تحلیل داده ها 05/0 در نظر گرفته شد .

  یافته­ها : میانگین و انحراف معیارتغییرات سطح هموگلوبین گلیکوزیله در گروه ماساژ درمانی 14/0 ± 18/7 ­و در گروه کنترل 8/06 ±0/22 برآورد گردید که از نظر آماری اختلاف معنی داری داشت (P < 0/01) . همچنین تغییرات سطح قند خون ناشتا نیز در گروه ماساژ درمانی 28/5 ± 46/1 ­و در گروه کنترل 1/6±4/87 برآورد گردید که از نظر آماری اختلاف معنی داری داشت ( p<0/05 ). میانگین درصد تغییرات قند خون ناشتا و هموگلوبین گلیکوزیله در گروه ماساژدرمانی در مقایسه با گروه کنترل اختلاف معناداری داشت. میانگین و خطای استاندارد درصد تغییرات هموگلوبین گلیکوزیله54/1 ± 24/10- میانگین و خطای استاندارد در صد تغییرات قند خون ناشتا 25/3 ± 43/8- ( P < 0/01) .

  نتیجه­گیری : نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که ماساژ درمانی می تواند منجر به ارتقا کنترل گلیسمیک (قند خون ناشتا، هموگلوبین گلیکوزیله) زنان مبتلا به دیابت نوع دو گردد .